فصل اول - كليات
ماده 1 - وظايف سازمان ثبت احوال كشور بقرار ذيل است: الف (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ثبت ولادت و صدور شناسنامه ب (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ثبت واقعه وفات و صدور گواهي وفات. ج - تعويض شناسنامه هاي موجود در دست مردم. د - ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات. هـ - صدور گواهي ولادت براي اتباع خارجه. و - تنظيم دفاتر ثبت كل وقايع و نام خانوادگي. ز - جمع آوري و تهيه آمار انساني سراسر كشور و انتشار آن. ح - وظايف مقرر ديگري كه طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است. ماده 2 - براي مطالعه و پيشنهاد روش هاي فني و اظهارنظر درباره اصلاح يا تغيير فرمها و نمونه هاي سجلي و آماري و نحوه جمع آوري و انتشار آنها و تهيه دستورالعمل ها و روشهاي فني سجلي و طرز جمع آوري اوراق باطله و تنظيم و نگهداري و حفاظت اسناد و مدارك سجلي در مركز سازمان ثبت احوال كشور شورائي بنام شورايعالي ثبت احوال تشكيل ميشود. اعضاي شورايعالي ثبت احوال عبارت خواهند بود از رئيس سازمان ثبت احوال كشور يا قائممقام او و يكنفر از استادان دانشكده حقوق بانتخاب رئيس دانشگاه تهران و يكنفر از قضات دادگستري بانتخاب وزير دادگستري و يكنفر از كارمندان مطلع ثبت احوال بانتخاب رئيس سازمان ثبت احوال و نماينده مركز آمار ايران، رياست شورا با معاون وزارت كشور و رئيس سازمان ثبت احوال كشور يا قائممقام او ميباشد و رأي اكثريت لازم الاجراء خواهد بود. تبصره - نحوه جمع آوري و انتشار آمار انساني و تهيه نمونه هاي مربوط به پيشنهاد سازمان ثبت احوال كشور پس از جلب نظر مركز آمار ايران و تصويب شورايعالي ثبت احوال تعيين خواهد شد. ماده 3 - در مقر هر اداره ثبت احوال هيئتي بنام هيئت حل اختلاف مركب از رئيس اداره ثبت احوال و مسئول بايگاني يا معاونين و يا نمايندگان آنان و يكي از كارمندان مطلع اداره مزبور بانتخاب رئيس اداره ثبت احوال استان تشكيل ميشود، وظائف هيئت حل اختلاف بقرار زير است: 1(اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- تصحيح هر نوع اشتباه در تحرير مندرجات دفتر ثبت كل وقايع و وفات بعد از امضاء سند و قبل از تسليم شناسنامه يا گواهي ولادت يا وفات و تكميل سند از نظر مشخصاتيكه «نامعلوم» بوده است مندرج در ماده 29 اين قانون. 2 - رفع اشتباهات ناشي از تحرير ضمن ثبت وقايع يا نقل مندرجات اسناد و اعلاميه ها و مدارك بدفاتر ثبت كل وقايع و ساير دفاتر. 3 - ابطال اسناد و شناسنامه هائيكه بيگانگان مورد استفاده قرار داده اند و طبق ماده 44 اعلام ميشود. 4 - ابطال اسناد مكرر و يا موهوم و تصحيح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغيير نامهاي ممنوع. 5 - حذف كلمات زائد، غيرضروري و يا ناشي از اشتباه در اسناد سجلي اشخاص. ترتيب تقاضا و گردش كار دفاتر هيئتها و نحوه رسيدگي و ابلاغ تصميمات در آئيننامه اجرائي اين قانون تعيين خواهد شد. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- تصحيح هر نوع اشتباه در تحرير مندرجات دفتر ثبت كل وقايع و وفات اگر قبل از امضاء باشد با توضيح مراتب در حاشيه سند بعمل ميآيد و امضاكنندگان سند ذيل توضيح را امضاء خواهند نمود. ماده 4 - رسيدگي بشكايات اشخاص ذينفع از تصميمات هيئت حل اختلاف و همچنين رسيدگي بساير دعاوي راجع باسناد ثبت احوال با دادگاه شهرستان يا دادگاه بخش مستقل محل اقامت خواهان بعمل ميآيد و رأي دادگاه فقط پژوهش پذير است. مهلت شكايت از تصميم هيئت حل اختلاف ده روز از تاريخ ابلاغ است. تبصره – هرگاه سند ثبت احوال در ايران تنظيم شده و ذينفع مقيم خارج از كشور باشد رسيدگي با دادگاه محل صدور سند و اگر محل تنظيم سند و اقامت خواهان هر دو در خارج از كشور باشد با دادگاه شهرستان تهران خواهد بود. ماده 5 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سازمان ثبت احوال كشور در اجراي وظايفي كه بر عهده دارد ميتواند از وجود كاركنان سازمانهاي دولتي و ارگانها و نهادهاي انقلاب اسلامي موجود در محل استفاده نمايد. تبصره 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- مأموران دولت و كاركنان بيمارستانها و گورستانها مكلفند با سازمان ثبت احوال كشور در اجراي وظايف قانوني همكاري نمايند. تبصره 2 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- نحوه استفاده از خدمات افراد و سازمانها و ارگانها و نهادها به موجب آئين نامه اجرائي اين قانون خواهد بود. ماده 6 - نماينده يا مأمور ثبت احوال كسي است كه از طرف سازمان ثبت احوال كشور و يا ادارات تابعه براي ثبت وقايع يا دريافت اعلامات منصوب شده باشد. تبصره 1 - اعلام كننده كسي است كه مكلف باعلام واقعه ميباشد و ميتواند بشخص ديگري رسماً وكالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام نمايد. تبصره 2 - گواه از لحاظ اين قانون كسي است كه صحت اظهارات اعلام كننده را گواهي ميكند. ماده 7 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سن گواه و اعلام كننده نبايد كمتر از 18 سال تمام باشد. پدر و مادري كه قبل از رسيدن به سن 18 سال تمام ازدواج كرده اند مي توانند ولادت يا وفات فرزند خود را اعلام نمايند. ماده 8 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر ثبت كل وقايع و وفات و شناسنامه و گواهي ولادت و اعلاميه ها و اطلاعيه ها و دفاتر ثبت كل وقايع و نام خانوادگي از اسناد رسمي است و تا زماني كه بموجب تصميم هيئت حل اختلاف يا رأي دادگاه بر حسب مورد تصحيح يا باطل نشده بقوت خود باقي ميباشد. ماده 9 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- رونوشت يا فتوكپي شناسنامه يا گواهي ولادت مراجعين بادارات و مؤسسات دولتي و شهرداري و بخش خصوصي كه براي انجام مراجعات آنان ضرورت دارد مستقيماً توسط آن مراجع تهيه خواهد شد. فصل دوم - اسناد و دفاتر ثبت احوال ماده 10 - وقايع حياتي هر فرد (ولادت، ازدواج، طلاق، رجوع و بذل مدت، وفات) در دفاتري بشرح زير به ثبت ميرسد: الف (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر ثبت كل وقايع - كه در آن بدواً ولادت هر فرد ثبت و وقايع مربوط به ازدواج، طلاق، رجوع و بذل مدت و وفات همسر، ولادت و وفات اولاد و وفات صاحب سند از روي مندرجات اعلاميه ها و مدارك در آن ثبت ميگردد. ب (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر ثبت وفات - كه در آن واقعه مربوط به وفات هر فرد بثبت ميرسد. تبصره 1 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- صفحات دفتر ثبت كل وقايع بايد شماره گذاري شود و با تعيين تعداد كل صفحات نخ كشي و سرب و منگنه شده بامضاء دادستان شهرستان يا نماينده او برسد.  تبصره 2 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر ثبت كل وقايع هر سال پس از انقضاء مدت صد و بيست سال از جريان خارج و به بايگاني راكد منتقل ميشود. تبصره 3 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)– هرگاه اسناد يا دفاتر از بين برود در صورت وجود سابقه از روي سوابق و در صورت نبودن سابقه با دعوت صاحبان اسناد بوسيله آگهي طبق مدارك موجود در دست آنان پس از رسيدگي دفاتر يا اسناد معدوم تجديد ميگردد.  الف - سند ثبت ولادت. ب (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سند ثبت وفات. ج (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر كل وقايع كه در آن ولادت، ازدواج، طلاق، و رجوع و بذل مدت و وفات زوج و زوجه، ولادت، وفات فرزندان، و وفات صاحب سند از روي مندرجات اسناد ولادت و وفات و اعلاميه ها و مدارك ثبت ميگردد. ماده 11 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- دفتر ثبت كل وقايع يا وفات پس از ثبت بايد به امضاء اعلام كننده و گواهان و مأمور يا نماينده ثبت احوال برسد و مهر شود و در صورت وجود گواهي ماما يا پزشك نيازي به گواهان نخواهد بود. پس از تكميل و امضاء اسناد مزبور تصحيح يا تغيير مندرجات آن منحصراً به موجب مقررات اين قانون خواهد بود. فصل سوم - ثبت ولادت ماده 12 - ولادت هر طفل در ايران اعم از اينكه پدر و مادر طفل ايراني يا خارجي باشند بايد بنماينده يا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ايرانيان مقيم خارج از كشور بمأمور كنسولي ايران در محل اقامت و اگر نباشد بنزديكترين مأموران كنسولي و يا بسازمان ثبت احوال كشور اعلام شود. ماده 13 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ولادت واقع در ايران به وسيله نماينده يا مأمور ثبت احوال و ولادت واقع در خارج از كشور به وسيله مأموران كنسولي ايران در دفتر ثبت كل وقايع به ثبت مي رسد. در اين دفتر اطلاعات زير قيد مي شود: 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ساعت، روز، ماه، سال و محل ولادت استان - شهرستان - بخش - دهستان (شهر/روستا) و تاريخ ثبت آن. 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي صاحب سند و جنس. 3 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه يا شماره پروانه اقامت و يا گذرنامه و محل صدور شناسنامه يا پروانه اقامت و يا گذرنامه و محل اقامت پدر و مادر. 4 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و محل اقامت و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و نسبت اعلام كننده در صورتي كه غير از پدر و مادر صاحب سند باشد. 5 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت گواهان. 6 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و امضاء نماينده يا مأمور و مهر ثبت احوال. 7 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- شماره و سري برگ مخصوص دفتر ثبت كل وقايع. 8 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت و شماره كلاسمان آثار انگشتان صاحب سند. 9 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به ازدواج، طلاق و يا وفات همسر. 10 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت شماره مسلسل و سري شناسنامه هاي صادره. 11 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به اولاد. 12 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت وفات. 13 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل توضيحات. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- پس از ثبت ولادت اگر طفل ايراني باشد شناسنامه صادر و تسليم ميگردد و اعلاميه براي ثبت واقعه در دفتر ثبت كل وقايع صفحه مخصوص پدر و مادر باداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه آنان فرستاده ميشود و در صورتيكه طفل خارجي باشد گواهي ولادت صادر و تسليم ميگردد.
 ماده 14 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- براي هر فرد شماره شناسنامه كه مخصوص به او خواهد بود تعيين مي گردد و شماره شناسايي هر شخص در كليه مدارك مربوط به ثبت احوال او بايد قيد گردد. ماده 15 - ثبت ولادت بايد مستند به تصديق پزشك يا ماماي رسمي يا مؤسسه اي كه طفل در آنجا متولد گرديده است باشد، در غير اين صورت واقعه بتصديق دو نفر گواه ثبت ميشود. تبصره - مهلت اعلام ولادت پانزده روز از تاريخ ولادت طفل است روز ولادت و تعطيل رسمي بعد از آخرين روز مهلت بحساب نميآيد و در صورتيكه ولادت در اثناء سفر زميني يا هوائي يا دريائي رخ دهد مهلت اعلام آن از تاريخ رسيدن بمقصد محسوب ميشود. ماده 16 - اعلام و امضاء سند ثبت ولادت بترتيب بعهده اشخاص زير خواهد بود: 
1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- پدر يا جد پدري. 2 - مادر در صورت غيبت پدر و در اولين موقعي كه قادر به انجام اين وظيفه باشد. 3 (منسوخه 18ˏ10ˏ1363)- مادر يا جد پدري كه از طرف دادگاه به سمت ولايت انتخاب شده باشند. 4 - وصي يا قيم يا امين. 5 - اشخاصي كه قانوناً عهده دار نگهداري طفل ميباشند. 6 - متصدي يا نماينده مؤسسه اي كه طفل بآنجا سپرده شده است. 7 - صاحب واقعه كه سن او از 18 سال تمام ببالا باشد. تبصره - در صورتيكه ازدواج پدر و مادر طفل بثبت نرسيده باشد اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقاً بعهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاق پدر و مادر در اعلام ولادت ميسر نباشد سند طفل با اعلام يكي از ابوين كه مراجعه ميكند با قيد نام كوچك طرف غائب تنظيم خواهد شد. اگر مادر اعلام كننده باشد نام خانوادگي مادر بطفل داده ميشود. ماده 17 – هرگاه ابوين طفل معلوم نباشند سند يا نام خانوادگي آزاد و نامهاي فرضي در محل اسامي ابوين تنظيم ميگردد. تصحيح اسامي فرضي يا تكميل مشخصات ناقص بموجب اقرارنامه موضوع ماده 1273 قانون مدني يا حكم دادگاه يا مدارك حصر وراثت بعمل خواهد آمد و نام خانوادگي طبق احكام مربوط بنام خانوادگي اصلاح خواهد شد. موضوع فرضي بودن اسامي پدر و مادر در شناسنامه منعكس نخواهد شد. ماده 18 - نماينده يا مأمور ثبت احوال ولادت طفل فاقد ولي را ثبت و مراتب را براي اقدام قانوني به دادستان اطلاع خواهد داد. تبصره - در صورتيكه طفل در مكاني متولد شود كه خروج از آن ممنوع يا محتاج به اجازه مخصوص باشد نظير ندامتگاه، كانون اصلاح و تربيت و غيره، متصديان اين سازمانها مكلف باطلاع واقعه و ايجاد تسهيلات لازم براي انجام وظائف صاحب واقعه ميباشند. ماده 19 - ماما يا پزشكي كه در حين ولادت حضور و در زايمان دخالت داشته مكلف به صدور گواهي ولادت و ارسال يك نسخه آن به ثبت احوال محل در مهلت اعلام مي باشد. ماده 20 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- انتخاب نام با اعلام كننده است، براي نامگذاري يك نام ساده يا مركب (حسين، محمدمهدي و مانند آن) كه عرفا يك نام محسوب مي شود انتخاب خواهد شد. تبصره 1 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- انتخاب نامهايي كه موجب هتك حيثيت مقدسات اسلامي مي گردد و همچنين انتخاب عناوين و القاب و نامهايي زننده و مستهجن يا نامتناسب با جنس ممنوع است. تبصره 2 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- تشخيص نامهاي ممنوع با شوراي عالي ثبت احوال مي باشد و اين شورا نمونه هاي آن را تعيين و به سازمان اعلام مي كند. تبصره 3 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- انتخاب نام در مورد اقليتهاي ديني شناخته شده در قانون اساسي تابع زبان و فرهنگ ديني آنان است. تبصره 4 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- در اسناد سجلي اقليتهاي ديني شناخته شده در قانون اساسي كشور نوع دين آنان قيد مي شود. تبصره 5 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- ذكر سيادت در اسناد سجلي ساداتي كه سيادت آنان در اسناد سجلي پدر و يا جد پدري مندرج باشد و يا سيادت آنان با دلائل شرعي ثابت گردد الزامي است مگر كساني كه خود را سيد ندانند و يا عدم سيادت آنان شرعاً احراز شود. تبصره 6 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- مراتب تشرف پيروان اديان ديگر به دين مبين اسلام همراه با تغييرات مربوط به نام و نام خانوادگي آنان در اسناد سجلي ثبت مي شود. ماده 21 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- هرگاه از وضع حمل بيش از يك طفل متولد شود براي هر يك دفتر ثبت كل وقايع جداگانه به ترتيب تولد و با ذكر ساعت ولادت تنظيم خواهد شد. فصل چهارم (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ثبت وفات ماده 22 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- وفات هر كس اعم از ايراني يا خارجي و همچنين ولادت طفلي كه مرده بدنيا آمده يا بلافاصله پس از ولادت بميرد بايد بمأمور يا نماينده ثبت احوال اعلام شود. وفات ايرانيان در خارج از كشور بمأموران كنسولي محل اقامت يا بنزديكترين مأموران كنسولي ايران يا بسازمان ثبت احوال كشور اعلام ميشود. وفات ايرانيان و خارجيان ساكن كشور را مأموران و نمايندگان ثبت احوال و وفات ايرانيان در خارج از كشور را بر حسب محل اعلام، مأموران كنسولي ايران يا مأموران يا نمايندگان ثبت احوال ثبت ميكنند، وفات بايد در سند ثبت وفات و همچنين در دفتر ثبت كل وقايع در صفحات مربوط به درگذشته و پدر و مادر او و شناسنامه متوفي ثبت و امضاء و مهر گردد. وفات خارجيان پس از ثبت بشهرباني محل اعلام ميشود و يك نسخه گواهي بسازمان ثبت احوال كشور فرستاده خواهد شد كه بوزارت امور خارجه ارسال گردد.
 تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- گواهي وفات بهر شخصي كه درخواست كند تسليم ميگردد: ماده 23 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- در سند ثبت وفات بايد اطلاعات زير قيد گردد: 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- محل، روز، ماه و سال وفات و تاريخ ثبت. 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و جنس و تاريخ تولد و شغل و شماره شناسنامه و شناسنامه يا پروانه اقامت و تاريخ و محل صدور شناسنامه يا پروانه اقامت درگذشته. 3 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- علت وفات در صورتي كه مشخص باشد. 4 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه پدر و مادر درگذشته. 5 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و سمت اعلام كننده. 6 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و شغل گواهان. 7 - نام و نام خانوادگي و امضاء نماينده يا مأمور ثبت احوال و اثر مهر. 8 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- شماره و سري برگ مخصوص ثبت وفات. 9 - محل توضيحات. ماده 24 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- واقعه وفات بايد طبق تصديق پزشك و در صورت نبودن پزشك با حضور دو نفر گواه ثبت گردد. در مورد طفلي كه مرده بدنيا آمده يا بلافاصله پس از تولد بميرد در صورت وجود پزشك در محل، تصديق پزشك ضروري است و در صورت نبودن پزشك گواهي دو نفر كافي است. پزشكي كه وقوع وفات باو اطلاع داده ميشود در هر مورد مكلف بمعاينه جسد و صدور تصديق يا اظهارنظر ميباشد و در صورت امكان تشخيص علت وفات بايد تصديق شود و بهرحال يك نسخه از تصديق يا اظهارنظر خود را بايد بثبت احوال محل در مهلت مقرر ارسال نمايند. ماده 25 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- مهلت اعلام وفات ده روز از تاريخ وقوع يا وقوف بر آن است. روز وفات و تعطيل رسمي بعد از آخرين روز مهلت به حساب نمي آيد و در صورتي كه وفات در اثناء سفر رخ دهد مهلت اعلام آن از تاريخ رسيدن به مقصد احتساب خواهد شد. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ترتيب ثبت وقايع ولادت و وفاتي كه پس از انقضاء مهلت مقرر اعلام شود در آيين نامه اجرايي اين قانون تعيين خواهد شد. ماده 26 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- اعلام وفات و امضاء سند ثبت وفات به عهده يكي از اشخاص زير است: 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نزديكترين خويشاوند متوفي كه در موقع وفات حاضر بوده است. 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- متصدي يا صاحب مكاني كه وفات در آن رخ داده است يا نماينده او. 3 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- هر شخصي كه در موقع وفات حاضر بوده است.  4 - مأموران انتظامي يا كدخدا. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- متصديان گورستان يا دفن مكلف به اطلاع وفات به ثبت احوال هستند. ماده 27 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- در صورتي كه وفات يا ولادت طي نامه رسمي از طرف مأموران انتظامي يا قضائي و يا ساير مقامات اعلام شود شماره و تاريخ اعلامنامه در سند درج و به منزله امضاء سند خواهد بود. ماده 28 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- در موارد زير اعلام وفات بعهده مقامات زير است:  1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)ـ در صورتي كه وفات در اثر بروز سوانح از قبيل زلزله سيل، طوفان و آتش سوزي واقع شود مقامات انتظامي يا گروههاي امدادي حاضر در محل مكلفند واقعه وفات را ضمن ارسال صورت حاوي نام و نام خانوادگي و حتي المقدور شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و سن متوفي اعلام نمايند. 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- وفات نظامياني كه در زمان صلح در سربازخانه و يا ضمن مانورهاي نظامي يا در زمان جنگ واقع مي شود وسيله فرمانده قسمت با تعيين نام و نام خانوادگي و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه اعلام مي گردد. ماده 29 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- در موارديكه مشخصات متوفي معلوم نشود يا به بعضي از اطلاعاتي كه بايد در سند قيد شود دسترسي نباشد در سند ثبت وفات بجاي مشخصات عبارت (نامعلوم) نوشته ميشود تكميل مشخصات نامعلوم با هيئت حل اختلاف خواهد بود. ماده 30 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- مدرك ثبت وفات فرضي غائب مفقودالاثر حكم قطعي دادگاه است مديران دفاتر دادگاههايي كه حكم قطعي وفات فرضي غائب مفقودالاثر از آن دادگاه صادر شده مكلفند يك نسخه از رأي صادره را طي نامه رسمي به ثبت احوال محل ارسال دارند. فصل پنجم - ازدواج و طلاق ماده 31 - دارندگان دفاتر رسمي ازدواج و طلاق مكلفند وقايع ازدواج و طلاق و رجوع را كه در دفاتر مربوط ثبت ميكنند در شناسنامه زوجين نيز درج و امضاء و مهر نمايند و حداكثر هر پانزده روز يكبار وقايع ازدواج و طلاق و رجوعي را كه در دفاتر به ثبت ميرسد روي نمونه هاي مربوط تهيه و به ثبت احوال محل تحويل و رسيد دريافت دارند. ازدواج و طلاق و رجوع ايرانيان در خارج از كشور بايد بوسيله كنسولگري هاي مربوط در دفاتري كه از طرف ثبت احوال تهيه ميشود ثبت و حداكثر هر يكماه يكبار وقايع ازدواج و طلاق و رجوعي را كه در دفاتر به ثبت ميرسد روي نمونه هاي مخصوص تهيه و از طريق وزارت امور خارجه بسازمان ثبت احوال كشور فرستاده شود. ماده 32 - طلاق، رجوع و بذل مدت كه در دفتر رسمي طلاق به ثبت نرسيده باشد با ارائه اقرارنامه رسمي در اسناد ثبت احوال طرفين ثبت خواهد شد. ازدواجهائيكه در دفاتر رسمي ازدواج به ثبت نرسيده باشد در صورت وجود شرائط زير در اسناد سجلي زن و شوهر ثبت خواهد شد. 1 - ارائه اقرارنامه رسمي مبني بر وجود رابطه زوجيت بين متقاضيان ثبت واقعه ازدواج. 2- در موقع تنظيم اقرارنامه سن زوج از بيست سال تمام و سن زوجه از هيجده سال تمام كمتر نباشد. 3 - گواهي ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه هاي زوجين به اين كه در تاريخ اعلام واقعه طرفين در قيد ازدواج ديگري نمي باشند. تبصره - نمايندگان ثبت احوال مكلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسراي محل ارسال نمايند. ماده 33 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- كليه وقايع ازدواج و طلاق يا وفات زوج يا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نكاح بايد در دفاتر ثبت كل وقايع ثبت شود ولي در شناسنامه به شرح زير انعكاس خواهد يافت: در المثناي شناسنامه مرد يا زن آخرين نكاح و طلاق يا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج كه به قوت خود باقي است منعكس خواهد شد. ازدواج و طلاق غيرمدخوله در المثناي شناسنامه درج نخواهد شد. ماده 34 (اصلاحي 30ˏ06ˏ1401)- افشاي اطلاعات مذكور در دفاتر ثبت كل وقايع و اسناد سجلي جز براي صاحب سند و مقامات قضايي و دستگاههاي اجرائي با مصوبه كارگروه تعامل پذيري دولت الكترونيكي ممنوع است.  فصل ششم - صدور شناسنامه ماده 35 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- صدور شناسنامه و ساير خدمات سجلي در مقابل دريافت وجه انجام خواهد شد كه نحوه اخذ وجوه و ميزان و نوع اين خدمات به موجب آيين نامه اجرايي اين قانون خواهد بود. 
ماده 36 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- شناسنامه از روي دفاتر ثبت كل وقايع صادر و داراي مشخصات و اطلاعات زير ميباشد: 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- آرم جمهوري اسلامي ايران. 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص انگشت نگاري و شماره كلاسمان آن. 3 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- محل الصاق عكس. 4 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- شماره شناسنامه. 5 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي و جنس دارنده آن. 6 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- تاريخ تولد بترتيب روز و ماه و سال هجري شمسي و قمري. تبصره (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- ذكر تاريخ هجري قمري از هنگام اجراي طرح تعويض شناسنامه براي نوزادان الزامي است. 7 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- محل تولد به ترتيب شهرستان، بخش، دهستان (شهر/ روستا). 8 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- نام و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه ابوين . 9 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- تاريخ تنظيم سند بترتيب روز و ماه و سال هجري شمسي. 10 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل تنظيم سند بترتيب حوزه، شهرستان، بخش، دهستان (شهر/ روستا). 11 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- نام و نام خانوادگي مأمور تنظيم كننده سند و امضاء مأمور صدور و مهر اداره. 12 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- شماره مسلسل و سري مخصوص شناسنامه. 13 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص ثبت ازدواج، طلاق و وفات همسر، ولادت فرزندان و وفات صاحب شناسنامه. 14 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل توضيحات. 15 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- محل مخصوص مهر انتخابات. تبصره 1 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)– شناسنامه هاي نمونه جديد افرادي كه به سن 15 سال تمام ميرسند بايد ملصق به عكس همانسال و اثر انگشت و كلاسمان انگشت نگاري صاحب آن باشد. تبصره 2 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- شناسنامه اوليه بايد در سي سالگي تمام با عكس همان سال صاحب آن تجديد شود. صاحب شناسنامه پس از رسيدن به سن سي سال مكلف است ظرف يكسال براي تجديد آن مراجعه نمايد. تبصره 3 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- صدور شناسنامه مجدد و يا گواهي ولادت اتباع خارجه مطابق مقررات آئين نامه اجرائي اين قانون خواهد بود.  تبصره 4 (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- به استثناي سازمان ثبت احوال كشور، دفاتر اسناد رسمي ازدواج و طلاق، نمايندگيهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور، اداره تشخيص هويت و پليس بين المللي و اداره كل انتخابات، هيچيك از ارگانها و نهادها و مؤسسات دولتي و بخش خصوصي حق نقش مهر و درج هيچگونه مطلب و يا آثار ديگري بر روي شناسنامه را ندارند متخلف از اين امر تحت پيگرد قانوني قرار خواهد گرفت. ماده 37 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سازمان ثبت احوال كشور مكلف است بمجرد وصول اعلام ترك تابعيت و يا اخراج از تابعيت اشخاص و از طرف وزارت امور خارجه ترك تابعيت و يا اخراج تابعيت را در دفاتر و اسناد مربوط منعكس و يا شناسنامه را معدوم نمايد.  فصل هفتم - صدور كارت شناسايي ماده 38 - در نقاطي كه دولت مقتضي بداند و اعلام كند كساني كه سن آنان از 15 سال به بالا است بايد داراي كارت شناسائي بوده و هميشه آنرا همراه داشته باشند. كارت شناسائي حاوي مشخصات و اثر انگشت و عكس و نشاني محل سكونت و گروههاي اصلي خون خواهد بود. ترتيب صدور و ترتيب درج مشخصات دارنده كارت شناسائي و چگونگي تحصيل اطلاعات مربوط بسكونت و ساير اطلاعات از قبيل گروه خون و اشخاصي كه براي صغار و مجانين كارت شناسائي اخذ نمايند در آئيننامه اجرائي تعيين خواهد شد. ماده 39 (منسوخه 13ˏ11ˏ1358)- بمنظور ثبت مشخصات ساكنان شهرها و روستاها از تاريخ اجراي اين قانون ظرف مدتي كه از طرف دولت تعيين و اعلام خواهد شد سرپرست هر خانوار موظف است نشاني محل يا محلهاي سكونت اعم از ملكي يا استيجاري را همراه با مشخصات خود و كليه افرادي كه با او زندگي مي كنند به كلانتري يا شهرباني يا ژاندارمري محل سكونت خود (حسب مورد) كتباً اعلام و رسيد دريافت دارند. افرادي كه بصورت انفرادي يا جمعي زندگي مي كنند نيز مشمول اين مقررات خواهند بود. هرگاه محل سكونت افراد تغيير يابد سرپرست خانوار يا كسانيكه بصورت انفرادي يا جمعي زندگي مي كنند مكلفند حداكثر ظرف پانزده روز مراتب را بكلانتري يا شهرباني يا ژاندارمري محل (حسب مورد) اعلام كنند. كليه موجرين اعم از مالك و نماينده او نيز موظفند پس از عقد اجاره اعم از رسمي يا غيررسمي مشخصات مستأجر يا مستأجرين خود را حداكثر ظرف 48 ساعت به كلانتري يا شهرباني يا ژاندارمري محل مورد اجاره (حسب مورد) اعلام دارند. متخلفين از مقررات فوق يا كسانيكه اعلام خلاف واقع نمايند براي مرتبه اول بجزاي نقدي از پنجهزار و يك ريال تا سي هزار ريال محكوم ميگردند. در صورت تكرار به حداكثر جزاي نقدي مذكور محكوم خواهند شد، در صورت احراز سوء نيت بحبس جنحه اي تا سه سال محكوم ميشوند. مجازات موجرين در صورت تكرار جرم در هر حال حبس جنحه اي تا سه سال خواهد بود. در مورد اماكني كه قبل از اجراي اين قانون باجاره واگذار شده اند موجرين براي اطلاع مراتب بمراجع مربوط سه ماه مهلت خواهند داشت. تبصره 1 - در صورتيكه مستأجر از مقدمين عليه امنيت كشور شناخته شود موجر يا نماينده او كه مقامات انتظامي يا امنيتي را ظرف مهلت مقرر مطلع نكرده باشد بعنوان شريك جرم قابل تعقيب خواهد بود. تبصره 2 - مسئولان اماكن عمومي در مورد واردين و ساكنان محل خود و مسئولان مؤسسات و اشخاص حقوقي در مورد كساني كه در اين محلها سكونت دارند مكلفند به ترتيب مقرر در مورد موجرين مراتب را با مشخصات افراد بمراجع مربوط اطلاع دهند. متخلفان از مقررات اين تبصره نيز مشمول مجازات مقرر درباره موجرين خواهند بود. تبصره 3 - طرز اعلام نشاني محل سكونت و مشخصات ساكنين و تعيين سرپرست يا مسئول خانوار و مسئولان اماكن عمومي و مؤسسات و اشخاص حقوقي و چگونگي تنظيم دفاتر و ثبت و حذف نام و مشخصات اشخاص در محلهاي سكونت جديد و قديم و شماره ترتيب ثبت ساختمانهاي مسكوني در دفاتر و ساير مسائل مربوط بموجب آئيننامه اجرائي اين ماده كه بتصويب وزارتخانه هاي كشور و دادگستري خواهد رسيد معين ميشود. فصل هشتم - نام خانوادگي ماده 40 - تغيير نام خانوادگي با تصويب سازمان ثبت احوال كشور خواهد بود. تبصره - موارد تغيير نام خانوادگي مطابق آئيننامه اجرائي اين قانون ميباشد. ماده 41 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- حق تقدم نام خانوادگي با رعايت تاريخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصي است كه بنام آنان در دفاتر مخصوص نام خانوادگي ادارات ثبت احوال به ثبت ميرسد و ديگري حق اختيار آنرا در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و اين حق پس از وفات به ورثه قانوني انتقال مي يابد. هر يك از وراث ميتواند شخصي كه نام خانوادگي او را اختيار كرده مورد اعتراض قرار داده و تغيير نام خانوادگي او را از دادگاه بخواهد ولي وراث بالاتفاق ميتوانند بديگري اجازه دهند كه نام خانوادگي آنها را اختيار نمايد. تبصره - نام خانوادگي فرزند همان نام خانوادگي پدر خواهد بود اگر چه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال ديگري صادر گردد. فرزندان كبير مي توانند براي خود نام خانوادگي ديگري انتخاب نمايند. ماده 42 - زوجه ميتواند با موافقت همسر خود تا زماني كه در قيد زوجيت ميباشد از نام خانوادگي همسر خود بدون رعايت حق تقدم استفاده كند و در صورت طلاق ادامه استفاده از نام خانوادگي موكول باجازه همسر خواهد بود. فصل نهم - تعويض شناسنامه هاي موجود و نقل آن بدفاتر ثبت كل وقايع ماده 43 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سازمان ثبت احوال كشور مكلف است شناسنامه هاي موجود در دست مردم را به تدريج تعويض نمايد و كليه افراد نيز مكلفند در مهلت هاي معين كه سازمان ثبت احوال كشور طي آگهي و وسايل ارتباط جمعي و بترتيب گروه سني تعيين خواهد نمود بمأموران ثبت احوال محل اقامت خود براي اعلام هويت و وقايع حياتي خود و ارائه مدارك و دريافت شناسنامه نمونه جديد مراجعه نمايند وفاتهاي ثبت نشده زوج و زوجه و فرزندان نيز ضمن اين مراجعه بايد اعلام شود. تبصره (الحاقي 18ˏ10ˏ1363)- چنانچه در طول اجراي طرح، اشخاصي اعلام فقدان و يا درخواست تعويض شناسنامه نمايند كه مشمول دوره تجديد آن گروه نباشد براي آنان طبق مقررات گواهي موقت صادر خواهد شد. ماده 44 - اشخاصي كه در مهلت هاي معين در آگهي منتشره مأموران ثبت احوال را از داشتن شناسنامه مكرر يا استفاده از شناسنامه غير يا دريافت شناسنامه موهوم يا استفاده از شناسنامه ايراني با داشتن تابعيت خارجي مطلع نمايند از تعقيب و مجازات معاف خواهند بود و الا پس از انقضاء مهلت هاي معينه جرائم مزبور مستمر شناخته شده و مشمول مجازات مصرح در مواد 48 و 49 اين قانون خواهند بود. هويت دارندگان شناسنامه مكرر بانتخاب صاحبان و يا نمايندگان قانوني آنان تثبيت و هويت اشخاصي كه از شناسنامه غير استفاده نموده اند و همچنين مدارك ازدواج و طلاق و شناسنامه فرزندان مطابق شناسنامه قانوني كه صادر ميشود خواهد بود. تبصره - تعويض شناسنامه همسر و فرزندان، ضمن گروه سني همسري كه در مهلت مقرر مراجعه ميكند بعمل خواهد آمد و همچنين در موقع ثبت ولادت طفل شناسنامه پدر و مادر و افراد خانوار تعويض خواهد شد اگر چه مهلت مراجعه معين و آگهي نشده باشد. ماده 45 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- هرگاه «هويت و تابعيت» افراد مورد ترديد واقع گردد و مدارك لازم جهت اثبات آن ارائه نشود مراتب براي اثبات «هويت» به مراجع انتظامي و براي اثبات «تابعيت» به شوراي تأمين شهرستان ارجاع و در صورت تأئيد طبق مقررات اقدام خواهد شد. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- در جلسات شوراي تأمين شهرستان كه بمنظور فوق تشكيل ميگردد رئيس اداره ثبت احوال محل نيز با داشتن حق رأي شركت خواهد داشت. ماده 46 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- سازمان ثبت احوال كشور، پايان مهلت تعويض شناسنامه هر دوره را از طريق وسايل ارتباط جمعي آگهي خواهد كرد و پس از پايان مهلت اعلام شده شناسنامه و گواهيهاي صادره قبلي از درجه اعتبار ساقط خواهد شد و منحصراً شناسنامه هاي جديد جمهوري اسلامي ايران سند رسمي هويت و تابعيت افراد خواهد بود. تبصره (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- افراديكه در مهلت هاي مقرر مراجعه نكنند پس از تشخيص تخلف مراتب به دادگاه اعلام و طبق مقررات با آنان رفتار خواهد شد. فصل دهم - تهيه مقدمات اجراي قانون ماده 47 - وزارت كشور مكلف است در مدت يكسال از تاريخ تصويب اين قانون مقدمات اجراي آنرا از حيث تهيه وسايل كار و تجهيزات و تأمين كاركنان لازم و آموزش آنان فراهم نمايد. دولت اعتبار لازم براي اجراي اين قانون را تأمين خواهد نمود. فصل يازدهم - مقررات كيفري ماده 48 (اصلاحي 08ˏ11ˏ1399)- اشخاصي كه از وظايف مذكور در مواد 16 و 19 و 24 و 26 و 35 و تبصره ماده 26 و تبصره يك ماده 36 و مواد 38 و 43 خودداري كنند يا با در دست داشتن شناسنامه اقدام باخذ المثني نمايند مورد تعقيب قرار گرفته و علاوه بر الزام بانجام تكاليف مقرر به پرداخت 000 /400 تا 000 /000 /10 ريال جزاي نقدي محكوم خواهند شد. ولي هرگاه مأموران و مسئوليني كه بموجب اين قانون وظايفي بر عهده دارند در اجراي آن تأخير يا تعلل نمايند در دادگاههاي اداري يا انتظامي طبق ضوابط مربوط تحت تعقيب قرار خواهند گرفت.  ماده 49 - اشخاص زير به حبس جنحه اي از شصت و يك روز تا ششماه محكوم خواهند شد: الف (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- اشخاصي كه در اعلام ولادت يا وفات يا هويت بر خلاف واقع اظهاري نمايند. ب - اشخاصي كه عالماً عامداً پس از رسيدن بسن 18 سال تمام از شناسنامه مكرر استفاده و يا به دريافت شناسنامه مكرر براي خود يا مولي عليه يا به دريافت شناسنامه موهوم مبادرت كنند و يا از شناسنامه ديگري خواه صاحب آن زنده يا مرده باشد بنام هويت خود استفاده نمايند. ج (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- ماما يا پزشكي كه در مورد ولادت و وفات گواهي خلاف واقع صادر كنند. د (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- اشخاصي كه در مورد ولادت و وفات شهادت دروغ بدهند كه شهادت آنان منجر به تنظيم دفتر ثبت كل وقايع و يا وفات گردد. ماده 50 - افراد بيگانه كه قبل از احراز تابعيت ايراني بمنظور ايراني قلمداد كردن خود موجب تنظيم اسناد سجلي يا دريافت شناسنامه شوند بحبس جنحه اي از سه ماه تا يكسال محكوم خواهند شد. ماده 51 (اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)- هر كس عالماً عامداً پدر و يا مادر طفل را بغير از پدر و يا مادر واقعي در اسناد و دفاتر ثبت احوال اظهار و يا شناسنامه دريافت كند به حبس جنحه اي از 6 ماه تا سه سال محكوم خواهد شد. تبصره - در مواردي كه پدر يا مادر طفل معلوم نباشد و همچنين موارد مذكور در قانون حمايت كودكان بدون سرپرست از شمول اين ماده مستثني مي باشد. ماده 52 - مأموراني كه عالماً عامداً در جرائم مذكور در مواد 49 و 50 و 51 اين قانون بهر نحوي از انحاء كمك نمايند يا گواهيهاي خلاف را ملاك اجراي وظايف قانوني خود قرار دهند به مجازات مرتكب اصلي محكوم خواهند شد. ماده 53 - آئيننامه هاي اجرائي اين قانون و نمونه هاي اوراق و اسناد مربوط وسيله وزارت كشور و وزارت دادگستري تهيه و بتصويب هيئت وزيران خواهد رسيد. ماده 54 - از تاريخ اجراي اين قانون و پايان مهلت هاي معين قوانين ثبت احوال مصوب 20 مرداد 1307 و 11 آذر 1310 و اول بهمن 1312 و دوم ارديبهشت 1319 لغو و هر قانوني كه در مقام اجراء معارض اين قانون باشد بلااثر است. 
ماده 55 - وزارت كشور، وزارت امور خارجه و وزارت دادگستري مأمور اجراي اين قانون هستند. قانون فوق مشتمل بر پنجاه و پنج ماده و بيست و هشت تبصره پس از تصويب مجلس شورايملي در جلسه روز پنج شنبه 10 تيرماه 2535 در جلسه فوق العاده روز چهارشنبه شانزدهم تيرماه دو هزار و پانصد و سي و پنج شاهنشاهي بتصويب مجلس سنا رسيد. رييس مجلس سنا - جعفر شريف امامي |